Ретроспективный анализ экономики Азербайджана за 30-летний период независимости
https://doi.org/10.24975/2313-8920-2022-9-1-58-76
Аннотация
Данная статья ретроспективно показывает экономические циклы и описывает экономику Азербайджана с помощью основных макроэкономических показателей, которые менялись на всех этапах развития с момента обретения независимости, уже в постсоветский период. В исследовании выделяются пять различных этапов развития азербайджанской экономики, а именно: рецессия (1991–1994 годы), восстановление (1995–2003 годы), пик (2004–2006 годы), нефтяной бум (2007–2015 годы) и застой (2016–2020 годы). В анализе в основном использовались цифровой анализ и группировка основных макроэкономических показателей по вышеуказанным периодам. Таким образом, период восстановления запомнился быстрыми реформами, а период экономического пика отразил последствия экономического роста в значительной степени за счет нефтяного фактора. Однако стагнация и период после бума в полной мере продемонстрировали суровую реальность и продолжающуюся нефтяную зависимость экономики Азербайджана. Другими словами, устойчивость азербайджанской экономики в реальности ниже кажущейся, поскольку рост основных макроэкономических показателей в значительной степени положительно коррелирует с нефтяной отраслью и ее мультипликативным эффектом. Ископаемые виды топлива относятся к невозобновляемым источникам и по прогнозам, в недалеком будущем истощатся. Цены на них волотильны, а политические режимы в большинстве богатых нефтью стран не справляются с многочисленным институциональными и управленческими сбоями в менеджменте непредвиденных, дополнительных доходов. Будущие политические устремления правительственных чиновников в Азербайджане, должны быть направлены на перераспределение имеющихся экономических и институциональных ресурсов на ликвидацию проблем отставания в секторах экономики, не связанных с нефтью. В противном случае нельзя исключить и более широкую и глубокую рецессию.
Об авторах
Г. ИбадоглуВеликобритания
Губад Ибадоглу, Старший приглашенный научный сотрудник
WC2A 2AE, Хоутон-стрит, Лондон
И. М. Нифтиев
Венгрия
Ибрагим М. Нифтиев, Докторант
6720, Дугоникс, д. 13. Сегед
Список литературы
1. Williamson J. The Washington Consensus as policy prescription for development. Development challenges in the 1990s: leading policymakers speak from experience. World Bank, Institute for International Economics, Washington. 2009: 31-33.
2. Czech K. Oil dependence of post-Soviet countries in the Caspian Sea Region: the case of Azerbaijan and Kazakhstan. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia. 2018; 17(3): 5-12. DOI: 10.22630/ASPE.2018.17.3.32
3. Mukhtarov S., Mammadov J., Ahmadov F. The impact of oil prices on inflation: The case of Azerbaijan. International Journal of Energy Economics and Policy. 2019;9(4):97-102. DOI: 10.32479/ijeep.7712
4. Karimov R. Development of non-oil sector in Azerbaijan: tendencies and opportunities. Journal of Business & Economic Policy. 2015;2(2):39-52.
5. Guliyev F. Oil and regime stability in Azerbaijan. Demokratizatsiya. 2013;21(1):113-147.
6. Kaser M. The economic and social impact of systemic transition in central Asia and Azerbaijan. Perspectives on Global development and Technology. 2003;2(3):459-473. DOI: 10.1163/156915003322986352
7. Mahnovski S. Natural resources and potential conflict in the Caspian Sea region, Caucasus: Implications for the U.S. Army. In Olga Oliker, Thomas Szayna, (eds.), Faultlines of conflict in Central Asia and the South. Santa Monica: RAND; 2003. 109-143.
8. Corden W.M., Neary J.P. Booming sector and de-industrialisation in a small open economy. The economic journal. 1982;92(368):825-848. DOI: 10.2307/2232670
9. Corden W.M. Booming sector and Dutch disease economics: survey and consolidation. Oxford economic Papers. 1984;36(3):359-380. DOI: 10.1093/oxfordjournals.oep.a041643
10. Auty R. Sustaining development in mineral economies: the resource curse thesis. London: Routledge; 1993. DOI: 10.4324/9780203422595
11. Auty R. M. Industrial policy reform in six large newly industrializing countries: The resource curse thesis. World development. 1994; 22(1): 11-26. DOI: 10.1016/0305-750X(94)90165-1
12. Auty R.M. Natural resources, capital accumulation and the resource curse. Ecological economics. 2007;61(4):627-634. DOI: 10.1016/j.ecolecon.2006.09.006
13. Kaynak E., Nasirova Z. The transition period of C.I.S. economies. Journal of East-West Business. 2005;10(3):31-51. DOI: 10.1300/J097v10n03_03
14. Suleymanov E., Aliyev K. Macroeconomic analysis and graphical interpretation of Azerbaijan economy in 1991-2012. Expert Journal of Economics. 2015;3(1):40-49.
15. Güneş M. The stages of development of the transition economy: the case of Azerbaijan. International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences. 2020;9(2):89-101. DOI: 10.6007/IJAREMS/v9-i2/7841
16. Əsrin müqaviləsi - milli uğur strategiyası. URL: https://www.bp.com/az_az/azerbaijan/home/who-we-are/operationsprojects/acg2/_srin-mueqavil_si---milli-uur-strategiyas.html [Accessed: 02.11.2021] (In Aze.)
17. Son 6 ayda Azərbaycanda neftə nisbətən qaz hasilatı 11 faizdən çox artıb. URL: https://az.trend.az/business/3266899.html [Accessed: 25.09.2021] (In Aze.)
18. Azərbaycan hansı ölkələrə neft və qazı neçəyə satır? URL: https://www.yeniavaz.com/az/news/170233/azerbaycan-hansi-olkelere-neftve-qazi-neceye-satir-tam-siyahi [Accessed: 12.09.2021] (In Aze.)
19. “Azəri-Mərkəzi-Şərqi” layihəsi. URL: https://www.bp.com/az_az/azerbaijan/home/whowe-are/operationsprojects/acg2/azeri-central-east-development-project.html [Accessed: 02.11.2021] (In Aze.)
20. Azəri-Çıraq-Günəşli və Şahdəniz üzrə gəlirlər 01 sentyabr 2021-ci il tarixinə. URL: https://oilfund.az/fund/press-room/news-archive/1502 [Accessed: 02.11.2021] (In Aze.)
21. “Əsrin müqaviləsi” bizə nə verdi - ekspert rəqəmləri açıqladı. URL: https://musavat.com/news/esrin-muqavilesi-bize-ne-verdi-ekspert-reqemleri-aciqladi_736333.html [Accessed: 03.11.2021] (In Aze.)
22. Azəri-Çıraq-Günəşli və Şahdəniz üzrə gəlirlər – 01 sentyabr 2021-ci il tarixinə. URL: https://oilfund.az/report-and-statistics/recent-figures [Accessed: 02.11.2021] (In Aze.)
23. Recent figures, Information as of 01 September 2021. URL: https://oilfund.az/en/report-and-statistics/recent-figures [Accessed: 11.12.2021]
24. Ibadoghlu G. Azerbaijan’s economic model and its development since independence. SSRN Electronic Journal. 2012:1-10. DOI: 10.2139/ssrn.3110219
25. Aras O.N., Suleymanov E., Mammadov K. Economy of Azerbaijan. Baku: Sharg-Garb Publishing House; 2016.
26. Hasanov F. Analyzing price level in a booming economy: the case of Azerbaijan. SSRN Electronic Journal. 2011; Economics Educational and Research Concortium, Working Paper No. 11/02E: 1-34. DOI: 10.2139/ssrn.1784323
27. Sadirkhanov R. Employment pattern pressure for pragmatic change in universities: Azerbaijan case study. Higher Education in Europe. 2009;34(3-4):431-444. DOI: 10.1080/03797720903356602
28. Onder H. Azerbaijan: Inclusive growth in a resource-rich economy. Washington D.C: The World Bank; 2012. DOI: 10.1596/978-0-82139759-6
29. Abdurrahimli F. Informal employment as a side effect of informal economy in Azerbaijan. SSRN Electronic Journal. 2019:1-6. DOI: 10.2139/ssrn.3521811
30. Rahmanov R., Qasimov A., Tahirova G. The labor market in Azerbaijan. MPRA Paper. 2016;72368. URL: https://mpra.ub.unimuenchen.de/72368/1/MPRA_paper_72368.pdf [Accessed: 09.10.2021].
31. Suleymanov E. The analisis of impact of the global financial crisis on development Azerbaijan economy. Journal of Qafqaz University. 2013;1(1):114-123.
32. Boyarchuk D. Azerbaijan’s fiscal policy after the oil boom. CASE network e-briefs. 2012;2:1-3. URL: https://www.proquest.com/openview/b03e87fa0c997648f7bd5068dbda060a/1?cbl=266692&pq-origsite=gscholar [Accessed: 09.10.2021].
33. Jin C., Zhang Z. Regarding the role of oil & gas industry on social infrastructure development in Azerbaijan and the solution of ecological problems. 2018. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 189, 052004. DOI: 10.1088/1755-1315/189/5/052004
34. Shekinski A. M. The natural mineral resources of Azerbaijan: waiting to be developed. Azerbaijan International. 1995;3(2):16-17.
35. Shaban I. Azərbaycan qazının TAP-la Avropaya sınaq nəqlinə başlanılıb. 2020. URL: http://caspianbarrel.org/az/2020/09/az-rbaycan-qazinintap-la-avropaya-sinaq-n-qlin-baslanilib/ [Accessed: 04.11.2021] (In Aze.)
36. Huseynov N. Approach to the Azerbaijan economic structure: non-oil sector, North Economic Review. 2017;1(1):28-40.
37. Dobrynskaya V., Turkisch E. Economic diversification and Dutch disease in Russia. Post-Communist Economies. 2010;22(3):283-302. DOI: 10.1080/14631377.2010.498680
38. Yasmin T., El Refae G. A., Eletter S. Oil price and urgency towards economic diversification through effective reforms and policies in Caspian Basin. Journal of Eastern European and Central Asian Research (JEECAR). 2020;7(3):305-315. DOI: 10.15549/jeecar.v7i3.326
39. Iradian G. Rapid growth in transition economies: growth-accounting approach. IMF Working Paper. 2007;16:1-34. DOI: 10.5089/9781451867282.001
40. Vafa J., Kim K.D., Lee B.H. Analysis of factors affecting economic growth and productivity in Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova, and Ukraine. Journal of Agricultural, Life and Environmental Sciences. 2020;32(3s):281-296. DOI: 10.22698/jales.20200023
Рецензия
Для цитирования:
Ибадоглу Г., Нифтиев И.М. Ретроспективный анализ экономики Азербайджана за 30-летний период независимости. Проблемы постсоветского пространства. 2022;9(1):58-76. https://doi.org/10.24975/2313-8920-2022-9-1-58-76
For citation:
Ibadoghlu G., Niftiyev I.M. A Retrospective Analysis of the Azerbaijani Economy During 30 Years of Independence. Post-Soviet Issues. 2022;9(1):58-76. https://doi.org/10.24975/2313-8920-2022-9-1-58-76